ജീവിതം വിലമതിക്കാനാവാത്ത ഒരു സമ്മാനമാണ്. എന്നാല്‍, ചിലര്‍ക്ക് ഈ ജീവിതം താങ്ങാനാവാത്ത ഭാരമായി തോന്നാം. അതുകൊണ്ടാണ് ആളുകള്‍ ആത്മഹത്യ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. ആത്മഹത്യ എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ മനസ്സിന്റെ ഏറ്റവും ഇരുണ്ട നിമിഷങ്ങളില്‍ എടുക്കുന്ന തീരുമാനമാണ്. എന്താണ് ഇതിന് കാരണമാകുന്നത്, എങ്ങനെ ഇതിനെ തടയാം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങള്‍ പരിശോധിക്കാം.
1. മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍
മനസ്സിന്റെ ആരോഗ്യം ശരീരത്തിന്‍റെ ആരോഗ്യം പോലെ തന്നെ പ്രധാനമാണ്. വിഷാദം, ഉല്‍ക്കണ്ഠ, ബൈപോളാര്‍ ഡിസോര്‍ഡര്‍, പി.ടി.എസ്.ഡി (Post-Traumatic Stress Disorder), സ്‌കിസോഫ്രീനിയ തുടങ്ങിയ മാനസിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ആത്മഹത്യയുടെ പ്രധാന കാരണങ്ങളിലൊന്നാണ്. വിഷാദരോഗം ഉള്ളവര്‍ക്ക് ജീവിതം അര്‍ഥശൂന്യമായി തോന്നാം. എല്ലാം നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയി, ഒന്നിനും പ്രതീക്ഷയില്ല എന്ന തോന്നല്‍ അവരെ വലയം ചെയ്യും. ഇത്തരം അവസ്ഥകള്‍ ഒരാളെ വേദനയില്‍ നിന്ന് ‘രക്ഷപ്പെടാന്‍’ ആഗ്രഹിക്കുന്ന മനോനിലയിലേക്ക് തള്ളിവിടാം. അങ്ങനെയാണ് അവര്‍ ആത്മഹത്യ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്.
2. ബന്ധങ്ങളിലെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍
നമ്മുടെ ജീവിതത്തില്‍ ഏറ്റവും വലിയ ശക്തി നല്‍കുന്നത് കുടുംബവും സുഹൃത്തുക്കളുമാണ്. എന്നാല്‍, ഈ ബന്ധങ്ങളില്‍ വിള്ളലുകള്‍ വരുമ്പോള്‍, അത് ആഴത്തിലുള്ള വേദന ഉണ്ടാക്കാം. വിവാഹമോചനം, പ്രണയ നൈരാശ്യം, കുടുംബത്തിലെ വഴക്കുകള്‍, വൈകാരികമോ ശാരീരികമോ ആയ അടിച്ചമര്‍ത്തലുകള്‍- ഇവയെല്ലാം ഒരാളെ ഒറ്റപ്പെടുത്തുകയും ആത്മഹത്യാ ചിന്തകളിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്യാം. ‘ആര്‍ക്കും എന്നെ വേണ്ട’ എന്ന തോന്നല്‍ വലിയ അപകടസൂചനയാണ്.
3. സാമൂഹിക ഒറ്റപ്പെടല്‍
മനുഷ്യന്‍ ഒരു സാമൂഹിക ജീവിയാണ്. ആര്‍ക്കും വേണ്ടാത്തതുപോലെ, ഒറ്റയ്ക്കാണെന്ന തോന്നല്‍ ആത്മഹത്യയുടെ വലിയ ഒരു കാരണമാണ്. ചിലര്‍ക്ക് സുഹൃത്തുക്കളോ കുടുംബമോ ഉണ്ടായിട്ടും, ആരോടും മനസ്സ് തുറക്കാന്‍ കഴിയാതെ വരും. ‘ഞാന്‍ ഒരു ഭാരമാണ്’ എന്ന ചിന്ത അവരെ കീഴടക്കും.
4. സാമ്പത്തിക ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍
പണമില്ലായ്മ, കടം, തൊഴില്‍നഷ്ടം-ഇവ ഒരാളുടെ മനസ്സിനെ തളര്‍ത്താം. ‘എനിക്ക് എന്‍റെ കുടുംബത്തെ പോറ്റാന്‍ കഴിയില്ല’ എന്ന തോന്നല്‍ ഒരു വ്യക്തിയുടെ പ്രതീക്ഷ നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നു. സാമ്പത്തിക സുരക്ഷിതത്വം ഇല്ലാതാകുമ്പോള്‍, ജീവിതം തന്നെ അവസാനിപ്പിക്കേണ്ട ഒരു ഭാരമായി തോന്നാം.
5. ശാരീരിക രോഗങ്ങള്‍
നീണ്ടനേരം തുടരുന്ന വേദന, കാന്‍സര്‍, ശാരീരിക വൈകല്യങ്ങള്‍-ഇവ ഒരാളുടെ മനോവീര്യത്തെ തകര്‍ക്കും. ദിവസവും വേദനയോടെ ജീവിക്കേണ്ടി വരുന്നത് ഒരു വലിയ മാനസിക സമ്മര്‍ദ്ദമാണ്. 'ഇനി ഇതിനെ താങ്ങാന്‍ വയ്യ' എന്ന ചിന്ത ആത്മഹത്യയിലേക്ക് നയിക്കാം.
6. ട്രോമ അല്ലെങ്കില്‍ പീഡനാനുഭവങ്ങള്‍
ബാല്യത്തിലെ മാനസികമോ ശാരീരികമോ ആയ പീഡനങ്ങള്‍, യുദ്ധാനുഭവങ്ങള്‍, അല്ലെങ്കില്‍ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങള്‍ ഇവ മനസ്സില്‍ ആഴത്തിലുള്ള മുറിവുകള്‍ ഉണ്ടാക്കാം. ഇത്തരം ട്രോമകള് ശരിയായി പരിഹരിക്കപ്പെടാതെ വരുമ്പോള്‍, അത് സ്വയം വെറുപ്പ്, ലജ്ജ, അല്ലെങ്കില്‍ വൈകാരിക അടച്ചുപൂട്ടല്‍ എന്നിവയിലേക്ക് നയിക്കും.
7. മദ്യപാനവും മയക്കുമരുന്നും
മദ്യപാനവും മയക്കുമരുന്ന് ഉപയോഗവും ഒരാളുടെ വിവേകശക്തിയെ തകര്‍ക്കും. ഇവ മനസ്സിന്റെ ദുരിതത്തെ കൂടുതല്‍ വഷളാക്കുകയും, ആത്മഹത്യാ ചിന്തകളെ തീവ്രമാക്കുകയും ചെയ്യും.
8. പെട്ടെന്നുള്ള ജീവിത പ്രതിസന്ധികള്‍
പ്രിയപ്പെട്ടവരുടെ മരണം, പൊതുസമൂഹത്തിലെ അപമാനം, നിയമപ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ഇവ ഒരാളുടെ ജീവിതത്തെ തകര്‍ത്തുകളയാം. ‘എന്‍റെ ജീവിതം ഇനി ഒന്നിനും കൊള്ളില്ല’ എന്ന തോന്നല്‍ ഒരു നിമിഷത്തില്‍ ആത്മഹത്യയിലേക്ക് തള്ളിവിടാം.
1. മാനസികാരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ച് തുറന്ന് സംസാരിക്കുക
നമ്മുടെ സമൂഹത്തില്‍ മാനസിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സംസാരിക്കുന്നത് ഒരു നാണക്കേടായി കാണുന്ന സമീപനമുണ്ട്. അത് മാറേണ്ടതാണ്. നിന്റെ മനസ്സിന് എന്തോ കുഴപ്പമുണ്ട് എന്ന് പറയുന്നത് ഒരു ദൗര്‍ബല്യമല്ല, മറിച്ച് ഒരു മനുഷ്യന്‍റെ സ്വാഭാവികമായ അവസ്ഥയാണ്. കുടുംബങ്ങളിലും സുഹൃത്തുക്കള്‍ക്കിടയിലും മനസ്സ് തുറന്ന് സംസാരിക്കാന്‍ സുരക്ഷിതമായ ഇടങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകണം.
2. ശ്രദ്ധയോടെ കേള്‍ക്കുക
ഒരാള്‍ മനസ്സ് തുറക്കുമ്പോള്‍, അവനെ വിധിക്കാതെ, ഉപദേശിക്കാന്‍ ധൃതിപ്പെടാതെ, ശ്രദ്ധയോടെ കേള്‍ക്കുക. ഞാന്‍ കൂടെയുണ്ട് എന്ന ഒറ്റ വാചകം മതിയാകും പലപ്പോഴും ആളുകള്‍ക്ക് ആശ്വാസം അനുഭവപ്പെടാന്‍. ആര്‍ക്കെങ്കിലും എന്തെങ്കിലും പറയാനുണ്ടെന്ന് തോന്നിയാല്‍ അവരോട് അങ്ങോട്ടുചെന്ന് സംസാരിക്കാനും അവരെ കേള്‍ക്കാനും തയ്യാറാകുക.
3. മുന്നറിയിപ്പ് തിരിച്ചറിയുക
ആത്മഹത്യാ ചിന്തകളുള്ളവര്‍ പലപ്പോഴും ചില മുന്നറിയിപ്പ് ചിഹ്നങ്ങള്‍ കാണിക്കും. ഒറ്റപ്പെട്ട് പോകുക, എനിക്കിനി വയ്യ എന്ന് പറയുക, സ്വന്തം വസ്തുക്കള്‍ മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് നല്‍കുക, അല്ലെങ്കില്‍ പെട്ടെന്ന് ശാന്തനാകുക ഇവയെല്ലാം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട സൂചനകളാണ്. പ്രത്യേകിച്ച്, ഒരാള്‍ ദുഃഖത്തിന് ശേഷം പെട്ടെന്ന് ശാന്തനാകുന്നത് അപകടകരമായ ഒരു അവസ്ഥയാണ്. ചിലപ്പോള്‍ അവര്‍ ഒരു തീരുമാനം എടുത്തിട്ടുണ്ടാകാം.
4. പ്രൊഫഷണല് സഹായം തേടാന്‍ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
സൈക്കോളജിസ്റ്റുകളോ, കൗണ്‍സലര്‍മാരോ, സൈക്യാട്രിസ്റ്റുകളോ നല്‍കുന്ന സഹായം ഒരു ജീവിതത്തെ രക്ഷിക്കും. നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് ഒരു ഡോക്ടറെ കാണാം എന്ന് പറയുന്നത്, നീ ഒരു ഡോക്ടറെ കാണൂ എന്ന് പറയുന്നതിനേക്കാള്‍ ഫലപ്രദമാണ്. സഹായം തേടുന്നത് ഒരു ദൗര്‍ബല്യമല്ല, പരിരക്ഷയാണ് എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക.
5. ബന്ധങ്ങള്‍ ശക്തമാക്കുക
ഒറ്റപ്പെടല്‍ ആത്മഹത്യയുടെ ഒരു വലിയ കാരണമാണ്. കുടുംബത്തിന്റെയും സുഹൃത്തുക്കളുടെയും പിന്തുണ ഒരാളെ ജീവിതത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരും. ഒരു ഫോണ്‍ കോള്‍, ഒരു ചെറിയ സന്ദേശം, 'നിന്റെ കാര്യം ഓര്‍ത്തു, എന്താ വിശേഷം? തുടങ്ങിയ ചോദ്യങ്ങള്‍ വലിയ മാറ്റമുണ്ടാക്കും.
6. വൈകാരിക ബുദ്ധിയും പ്രതിരോധവും
കുട്ടികളെയും മുതിര്‍ന്നവരെയും വൈകാരികമായി ശക്തരാക്കേണ്ടതുണ്ട്. വിഷമം, നിരസിക്കപ്പെടല്‍, പരാജയം ഇവയെ എങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യണമെന്ന് പഠിപ്പിക്കണം. സ്‌കൂളുകളിലും വീടുകളിലും മനോവികാസത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ നടത്തേണ്ടതുണ്ട്.
7. അപകടകരമായ മാര്‍ഗങ്ങളിലേക്കുള്ള ആക്‌സസ് കുറയ്ക്കുക
ആത്മഹത്യ പലപ്പോഴും ഒരു തല്‍ക്ഷണ തീരുമാനമാണ്. അപകടകരമായ മാര്‍ഗങ്ങളിലേക്കുള്ള ആക്‌സസ് (കീടനാശിനികള്‍, ആയുധങ്ങള്‍) കുറയ്ക്കുന്നത് ഒരു പ്രതിരോധ മാര്‍ഗമാണ്.
8. പ്രതീക്ഷയുടെ വെളിച്ചം
‘നിന്റെ ജീവിതം വിലപ്പെട്ടതാണ്’, ‘ഈ വേദന കടന്നുപോകും’, ‘നീ ഒറ്റയ്ക്കല്ല’ എന്നിങ്ങനെയുള്ള വാക്കുകള്‍ ഒരു ജീവിതത്തെ തിരിച്ചുപിടിച്ചേക്കാം. ഒരു ചെറിയ പ്രതീക്ഷയുടെ തിരിനാളം പോലും ഒരാളെ ജീവിതത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരും. സമൂഹം ഒരുമിച്ച് നിന്നാല്‍ പലപ്പോഴും ആത്മഹത്യകള്‍ തടയാനാവുന്നതാണ്. ‘നിനക്ക് എന്താ വിശേഷം എന്ന ചോദ്യം, ‘നിന്റെ കഥ എനിക്ക് കേള്‍ക്കണം’ എന്ന മനോഭാവം തുടങ്ങിയവ ഒരു ജീവിതത്തെ രക്ഷിക്കാന്‍ പോന്നതാണ്. നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് ഒരു സമൂഹം കെട്ടിപ്പടുക്കാം. ആര്‍ക്കും ഒറ്റയ്ക്കല്ലെന്ന് തോന്നുന്ന, പ്രതീക്ഷയുടെ വെളിച്ചം നിറഞ്ഞ ഒരു ലോകം. ജീവിതം വിലമതിക്കാനാവാത്തതാണ്. ഒരിക്കലും മറക്കരുത്.
വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത് മാത്രമാണ്, മാധ്യമത്തിേൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.